अयोध्येत 22 जानेवारीला रामललाचा अभिषेक सोहळा होणार आहे. या दिवशी विधीपूर्वक भगवान श्रीरामाच्या बालस्वरूपाची मंदिरात प्रतिष्ठापना केली जाईल. राम मंदिरात विशेष रामानंदी परंपरेनुसार रामललाची पूजा केली जाणार आहे. राम मंदिर हे रामानंदी परंपरेचे असल्याचे मानले जाते त्यामुळे याच पद्धतीचा वापर करून येथे पूजा करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. अयोध्येतील जवळपास 90 टक्के मंदिरांमध्ये या परंपरेने पूजा केली जाते.
असे मानले जाते की, रामानंदी परंपरेतील उपासनेमागे एक लोकप्रिय कथा आहे की, 14 व्या शतकात मुघलांकडून हिंदूंवर होणारे हल्ले टाळण्यासाठी स्वामी रामानंदाचार्य यांच्या धार्मिक प्रचारामुळे ही मोहीम सुरू झाली होती. असे म्हटले जाते की, स्वामी रामानंदाचार्य यांनी वैष्णव उपासना परंपरेचा प्रचार प्रचाराचे साधन म्हणून वापर केला आणि वैष्णव, शैव आणि शाक्त या तीन धार्मिक परंपरांमधून उपासना केली. येथे भगवान श्री राम आणि माता सीता यांची देवता म्हणून पूजा केली जात होती. त्याच वेळी दक्षिणेतील वैष्णव संत स्वामी रामानुजाचार्य यांनी भगवान विष्णू आणि लक्ष्मी यांना देवता मानले आणि या परंपरेत त्यांची पूजा केली. त्यामुळे अयोध्येतील काही मठांमध्ये रामानुजाचार्य परंपरेनुसार पूजाही केली जाते.
तज्ज्ञांच्या मते, रामानंदी परंपरेत रामललाची पूजा थोडी वेगळी आहे. येथे प्रभू रामाच्या बालरूपाची पूजा केली जाते. या काळात त्यांच्या संगोपनाची आणि खाण्याच्या सवयींची काळजी घेतली जाते. या दरम्यान, रामलालला अंथरुणातून उठवल्यानंतर, त्याला लाल चंदन आणि मधाने आंघोळ केली जाते आणि दुपारी विश्रांती आणि संध्याकाळी भोग आरतीनंतर, तो झोपेपर्यंत 16 मंत्रांची प्रक्रिया पूर्ण होते. या काळात भगवान श्री रामाचे बालस्वरूप लक्षात घेऊन सर्व विधी केले जातात. प्राणप्रतिष्ठेनंतरही उपासनेची तीच पद्धत राहील.
रामललाला दररोज आणि वेळेनुसार वेगवेगळे पदार्थ दिले जातात आणि दिवसातून चार वेळा रामललाला भोजन दिले जाते. हे पदार्थ राम मंदिराच्या स्वयंपाकघरात बनवले जातात. रामललाच्या सकाळची सुरुवात बाल भोगाने होते, ज्यामध्ये रामललाला राबडी, पेडा किंवा इतर गोड अर्पण केले जाते.
दुपारी रामललाला राजभोग अर्पण केला जातो, ज्यामध्ये डाळी, भात, रोटी, भाज्या, कोशिंबीर आणि खीर यांचा समावेश होतो. संध्याकाळच्या आरती दरम्यान विविध मिठाई देखील अर्पण केल्या जातात आणि रात्री पूर्ण भोजन देखील दिले जाते. यानंतर रामललाला झोपवले जाते. रामललाला भोजन अर्पण केल्यानंतर हा प्रसाद अधूनमधून भक्तांना वाटला जातो. याशिवाय ट्रस्टतर्फे भाविकांना प्रसाद म्हणून दररोज वेलचीचे दाणे दिले जातात.
दिवसातून ३ वेळा होईल आरती
रामललाची आरती दिवसातून 3 वेळा केली जाते आणि यावेळी दररोज रामललाची आरती केली जाते. आम्ही तुम्हाला सांगतो की रामललाची भोग आरती दुपारी 12 वाजता होते आणि संध्याकाळी आरती 7:30 वाजता होते. यानंतर 8.30 वाजता शेवटची आरती करून रामललाला झोपवले जाते. रामललाचे दर्शन संध्याकाळी 7.30 पर्यंतच करता येईल. यानंतर त्यांची झोपेची प्रक्रिया सुरू होते.
