Employee Pension Scheme : पेन्शन मिळविण्यासाठी किती वर्षे सेवा आवश्यक, निवृत्तीपूर्वी राजीनामा दिल्यास काय होईल ?

Employee Pension Scheme : कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना (EPFO) द्वारे चालवली जाणारी कर्मचारी पेन्शन योजना (EPS) ही देशातील कोट्यवधी कर्मचाऱ्यांसाठी एक मोठी दिलासा आहे. या योजनेअंतर्गत, कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या नोकरीच्या कालावधी आणि पगाराच्या आधारावर दरमहा वृद्धापकाळात नियमित पेन्शन दिली जाते. ही योजना १६ नोव्हेंबर १९९५ रोजी सुरू झाली. नियमित पेन्शन मिळविण्यासाठी किती वर्षे सेवा आवश्यक असते आणि निवृत्तीपूर्वी राजीनामा दिल्यास काय होईल ? या संदर्भात आज आपण जाणून घेऊया.

EPS म्हणजेच कर्मचारी पेन्शन योजना ही एक सामाजिक सुरक्षा योजना आहे, जी EPFO ​​द्वारे चालवली जाते. ही योजना EPFO ​​चे सदस्य असलेल्या कर्मचाऱ्यांसाठी आहे. या योजनेत सामील होण्यासाठी स्वतंत्रपणे अर्ज करण्याची आवश्यकता नाही, परंतु कर्मचारी EPF (कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी) मध्ये सामील होताच, तो EPS चा सदस्य देखील बनतो. कर्मचाऱ्याने एकूण किमान १० वर्षे काम केले पाहिजे. ही नोकरी एकाच कंपनीत असो किंवा वेगवेगळ्या कंपन्यांमध्ये, जर तुमचा UAN (युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर) समान असेल तर ही वेळ जोडली जाईल. जर तुम्ही १० वर्षे सेवा पूर्ण केली असेल, तर तुम्हाला EPS (कर्मचारी पेन्शन योजना) अंतर्गत पेन्शन मिळण्यास पात्र असाल. परंतु पेन्शन मिळविण्यासाठी तुमचे वय किमान ५८ वर्षे असले पाहिजे. काही प्रकरणांमध्ये, तुम्ही ५० वर्षांच्या वयानंतरही पेन्शन घेऊ शकता, परंतु अशा परिस्थितीत पेन्शनची रक्कम थोडी कमी केली जाते.

जेव्हा तुम्ही खाजगी क्षेत्रात काम करता तेव्हा तुमच्या पगाराच्या १२% EPF (प्रॉव्हिडंट फंड) मध्ये जमा केले जाते. हे पैसे तुमच्या पगारातून कापले जातात. तुमची कंपनी तुमच्या पगाराच्या १२% देखील देते परंतु त्याचे वितरण असे असते – ८.३३% EPS (पेन्शन योजना) मध्ये जाते. ३.६७% EPF (प्रॉव्हिडंट फंड) मध्ये जाते. बऱ्याचदा असे घडते की काही कारणास्तव तुम्ही तुमची नोकरी गमावता आणि काही काळानंतर तुम्हाला पुन्हा नवीन नोकरी मिळते. अशा परिस्थितीत, जोपर्यंत तुमचा UAN क्रमांक तोच राहतो तोपर्यंत EPS साठी आवश्यक असलेल्या १० वर्षांच्या सेवेत हा फरक अडथळा बनत नाही. जर तुम्ही UAN क्रमांक बदलला नाही आणि एकूण १० वर्षे सेवा पूर्ण केली तर तुम्ही पेन्शनसाठी पात्र असाल.

तुमचा EPF आणि EPS चा संपूर्ण रेकॉर्ड त्याच UAN शी लिंक केला जाईल, ज्यामुळे भविष्यात कोणतीही समस्या उद्भवणार नाही. जर तुम्ही १० वर्षे पूर्ण होण्यापूर्वी नोकरी सोडली असेल आणि भविष्यात पुन्हा काम करण्याचा विचार करत असाल, तर तुम्ही पेन्शन योजनेचे प्रमाणपत्र घ्यावे. हे प्रमाणपत्र तुमचे पूर्वीचे पेन्शन योगदान सुरक्षित ठेवते. जेव्हा तुम्ही नवीन नोकरी सुरू करता आणि तोच UAN क्रमांक वापरता तेव्हा हे प्रमाणपत्र तुमच्या नवीन पेन्शन खात्याशी लिंक केले जाईल. यासह, तुमच्या मागील सेवेचा रेकॉर्ड देखील पेन्शनसाठी वैध असेल.