लोकांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी सरकारने अनेक योजना सुरू केल्या आहेत. आज आम्ही तुम्हाला अशाच एका योजनेबद्दल सांगणार आहोत, ज्यामध्ये गुंतवणूकदारांनी खूप पैसे गुंतवले होते आणि आता त्यांचे पैसे दुप्पट झाले आहेत.
या योजनेचे नाव सार्वभौम सुवर्ण योजना आहे. आजकाल भौतिक सोन्याच्या किमती सातत्याने घसरत आहेत. अशा परिस्थितीत सरकारने सार्वभौम गोल्ड बाँडचे पैसे लवकरात लवकर सोडवावेत, अशी ग्राहकांची इच्छा आहे. कारण गेल्या 8 वर्षांत गुंतवणूकदारांना 160 टक्के बंपर परतावा दिला आहे.
माजी केंद्रीय मंत्री अरुण जेटली यांनी ही योजना सुरू केली होती. 2016-17 या सुवर्ण रोख्यांच्या मालिका-3 ने गेल्या 8 वर्षांत गुंतवणूकदारांचे पैसे दुप्पट केले. परंतु चालू आर्थिक वर्षाचा निम्मा कालावधी उलटून गेल्यानंतरही गुंतवणूकदार रोख्यांमधून पैसे परत करू शकलेले नाहीत.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने म्हणजेच आरबीआयने बाँडमधून पूर्तता करण्याची तारीख 16 नोव्हेंबर निश्चित केली होती. गुंतवणूकदारांना प्रति ग्रॅम किती पैसे मिळतील हेही आरबीआयकडून सांगण्यात आले. मात्र अद्याप गुंतवणूकदारांना एकही हप्ता देण्यात आलेला नाही.
सॉवरेन गोल्ड बाँडचा शेवटचा हप्ता गेल्या आर्थिक वर्षात जारी करण्यात आला होता. 21 फेब्रुवारी रोजी 2023-24 मध्ये गुंतवणूकदारांनी शेवटचे रोखे रिडीम केले. या योजनेअंतर्गत, सरकारने आतापर्यंत एकूण 72,274 कोटी रुपये उभे केले आहेत आणि एकूण 67 हप्ते जारी केले आहेत.
सार्वभौम सुवर्ण रोखे किंमत RBI जेथे सोन्याची किंमत 3 दिवसात बंद होते. त्याच्या सरासरीनुसार निर्णय घेण्यात येतो. यासाठी बँक इंडिया बुलियन अँड ज्वेलर्स असोसिएशन लिमिटेडच्या अहवालाची मदत घेते आणि ९९९ शुद्धतेचे सोन्याचे प्रमाण मानून मूल्य ठरवते.
सार्वभौम गोल्ड बाँड म्हणजे काय ?
सार्वभौम सुवर्ण रोखे हे एक प्रकारचे प्रमाणपत्र आहे, जे RBI द्वारे जारी केले जाते. यामध्ये गुंतवणूकदार सोन्याच्या ग्रॅमनुसार गुंतवणूक करतात. या योजनेत केवळ मुदतपूर्तीवर सोन्याची बाजारभाव मिळत नाही, तर गुंतवणुकीवर 2.5 टक्के वार्षिक व्याजही दिले जात आहे. व्याजाची ही रक्कम दर 6 महिन्यांनी दिली जाते, जी जारी करण्यास सरकार विलंब करत आहे. लोकांनी या योजनेला सोने समजून त्यात मोठी गुंतवणूक केली आहे.