मध्य प्रदेश विधानसभा निवडणुकीसाठी भाजपला कोणताही वाव सोडायचा नाही. काँग्रेसला कोंडीत पकडण्यासाठी भाजपने आपल्या खासदार आणि केंद्रीय मंत्र्यांनाही निवडणुकीच्या रणधुमाळीत उतरवले आहे, जेणेकरून राजकीयदृष्ट्या पक्षासाठी ओसाड जमिनीवर कमळ फुलू शकेल. अशा परिस्थितीत ज्या जागांवर पक्ष कमकुवत दिसत होता, त्या जागांवर भाजपने दिग्गज नेत्यांना उभे केले आहे.
मध्य प्रदेश निवडणुकीसाठी भाजपने सोमवारी सायंकाळी उशिरा ३९ जागांसाठी उमेदवारांच्या नावांची दुसरी यादी जाहीर केली. यापूर्वी 17 ऑगस्ट रोजी भाजपने 39 उमेदवारांची नावे जाहीर केली होती आणि आता महिनाभरात दुसरी यादी जाहीर केली आहे. राज्यातील विधानसभेच्या एकूण 230 जागांपैकी भाजपने 78 जागांसाठी उमेदवार जाहीर केले आहेत. भाजपने आतापर्यंत ज्या जागांवर उमेदवार उभे केले आहेत त्यापैकी 75 जागांवर विरोधी पक्षाचे नियंत्रण आहे. अशा स्थितीत भाजप मोठ्या उत्साहाने पुढे जात असल्याचे स्पष्ट होत आहे.
भाजपने सोमवारी 39 उमेदवारांची दुसरी यादी जाहीर केली, ज्यामध्ये 6 महिला, 10 एसटी आणि 4 एससी उमेदवारांना स्थान मिळाले आहे. यापूर्वी 39 जागांसाठी तिकिटांच्या पहिल्या यादीत भाजपने 13 एसटी, 8 दलित, 13 ओबीसी आणि 5 सर्वसाधारण प्रवर्गातील उमेदवारांवर विश्वास व्यक्त केला आहे. अशाप्रकारे भाजपचे संपूर्ण लक्ष दलित-ओबीसी-आदिवासी मतांवर आहे, कारण या तीन जातींमध्ये कोणत्याही पक्षाचा खेळ करण्याची वा मोडण्याची क्षमता आहे. त्यामुळे भाजपने महिलांसोबतच जातीय समीकरण जपले आहे.
ज्या ३९ जागांसाठी भाजपने दुसऱ्या यादीत नावे जाहीर केली आहेत त्यापैकी ३६ जागा 2018 च्या निवडणुकीत पराभूत झाल्या. याशिवाय 3 जागा भाजपच्या ताब्यात आहेत. भाजपने पुन्हा एकदा आपल्या 7 माजी आमदारांना संधी दिली असून उर्वरित जागांवर नवीन चेहऱ्यांना उमेदवारी दिली आहे. अशाप्रकारे भाजपच्या पहिल्या यादीत स्थान मिळालेल्या 39 उमेदवारांपैकी 14 उमेदवारांना 18 व्या निवडणुकीत पराभवाला सामोरे जावे लागले. मागील विधानसभा निवडणुकीत पराभवाला सामोरे जावे लागलेल्या जवळपास 50 टक्के नेत्यांना तिकीट देण्यात आले आहे, तर 12 नवीन उमेदवार उभे करण्यात आले आहेत.
भाजपने यावेळी आपले केंद्रीय मंत्री आणि खासदारही निवडणुकीत उतरवले आहेत. तीन केंद्रीय मंत्री, चार खासदार आणि एक राष्ट्रीय सरचिटणीस यांना रिंगणात उतरवून पक्षाने निवडणूक जिंकण्यासाठी भाजप काहीही करू शकते, असा स्पष्ट संदेश दिला आहे. भाजपच्या दुसऱ्या यादीचा अर्थ असा की, यावेळी पक्षाने सर्वस्व पणाला लावले आहे. जिथे तीन केंद्रीय मंत्री नरेंद्र सिंह तोमर, प्रल्हाद सिंग पटेल आणि फग्गन सिंग कुलस्ते यांना रिंगणात उतरवले आहे. त्याचबरोबर चार खासदारांपैकी रीती पाठक, राकेश सिंग, गणेश सिंग आणि उदय प्रताप सिंग यांनाही तिकीट देण्यात आल्याने केंद्रीय नेत्यांच्या यादीत भर पडली आहे.
भाजपच्या उमेदवारांची यादी पाहिल्यास पक्षाने निवडणूक लढविण्याची रूपरेषा कशी आखली आहे, हे स्पष्टपणे समजू शकते. भाजपची सर्वात महत्त्वाची आणि विशेष बाब म्हणजे निवडणूक लढवणाऱ्या सर्व दिग्गजांपैकी हे सर्वजण आपापल्या भागात मुख्यमंत्रीपदाचे दावेदार आहेत. यामागे भाजपचे संपूर्ण राजकीय गणित दडले आहे. प्रत्येक राजकारणी आपापल्या भागात स्वतःला मुख्यमंत्रिपदाचा उमेदवार म्हणून घोषित करून पूर्ण ताकदीने निवडणूक जिंकण्याचा प्रयत्न करेल.
शिवराज सिंह चौहान यांच्या जवळच्या उमेदवारांऐवजी पंतप्रधान मोदींच्या विश्वासू उमेदवारांना प्राधान्य देण्यात आले आहे. वास्तविक भाजपने असा जुगार प्रथमच खेळलेला नाही. यूपी निवडणुकीत भाजपने हा फॉर्म्युला यापूर्वीच आजमावला आहे. पश्चिम बंगालमध्येही भाजपने केंद्रीय मंत्री आणि खासदारांना निवडणुकीच्या रणधुमाळीत उतरवले होते.
शिवराजसिंह चौहान यांच्या चेहऱ्याऐवजी सामूहिक नेतृत्वावर भाजप वारंवार भर देत आहे. राज्यातील सर्व शिवारातील नेत्यांना एकत्र उभे करून आणि राज्यातील नेते, कार्यकर्ते आणि मतदारांना गटबाजीपासून दूर ठेवून भाजपला निवडणुका जिंकायच्या आहेत. पहिल्या यादीतील काही समर्थकांना तिकीट न दिल्याने ज्योतिरादित्य सिंधियाने जोरदार पुनरागमन केले आहे. सिंधिया यांच्या पाच समर्थकांना (श्रीकांत चतुर्वेदी, इमरती देवी, मोहन सिंग राठौर, रघुराज कंसाना, हिरेंद्रसिंग बंटी) तिकीट निश्चित झाले आहे. एवढेच नाही तर पोटनिवडणूक हरल्यानंतरही सिंधिया हे त्यांचे समर्थक टिंबरे देवी आणि रघुराज कंसाना यांना तिकीट मिळवून देण्यात यशस्वी ठरले.
मात्र, दिमानी पोटनिवडणुकीत पराभूत झालेले सिंधिया कॅम्पचे प्रमुख नेते गिरिराज सिंह दंतोडिया यांचे तिकीट कापण्यात आले असले तरी तेथून केंद्रीय मंत्री तोमर रिंगणात आहेत. यावेळी कैलाश विजयवर्गीय यांना काँग्रेसच्या बलाढ्य इंदूर 1 मधून तिकीट देण्यात आले असून त्यांचा मुलगा आकाश विजयवर्गीय इंदूर 3 मधून आमदार आहे. आकाश त्याच्यावर बॅटने मारल्यामुळे खूप चर्चेत होता, त्यामुळे भाजपचे केंद्रीय नेतृत्व चांगलेच संतापले होते. अशा परिस्थितीत आकाशला यावेळी तिकीट मिळते की नाही हे पाहावे लागेल.
दिग्विजय-कमलनाथचा किल्ला फोडण्याची योजना
दिग्विजय सिंह यांचा बालेकिल्ला असलेल्या राघोगडमध्ये भाजपने हिरेंद्र सिंह बंटी यांना उमेदवारी दिली आहे. बंटीचे वडील मूल सिंह हे आमदार राहिले आहेत. बंटी हे दिग्विजय यांच्याही जवळचे राहिले आहेत. ते दीड वर्षापूर्वीच भाजपमध्ये दाखल झाले होते आणि आता पक्षाने त्यांना राघोगडमध्ये दिग्विजय सिंह यांचे पुत्र जयवर्धन सिंह यांच्या विरोधात उभे केले आहे. तसेच विरोधी पक्षनेते डॉ.गोविंद सिंह यांच्यासमोर भाजपने बसपकडून अंबरीश शर्मा गुड्डू यांना उमेदवारी दिली आहे. 2018 च्या विधानसभा निवडणुकीत अंबरीश यांनी बसपाच्या तिकिटावर निवडणूक लढवली आणि 31 हजार मते मिळवून तिसऱ्या क्रमांकावर राहिला. आता भाजपने त्यांना उमेदवारी दिली आहे. काँग्रेसचे प्रदेशाध्यक्ष कमलनाथ यांच्या विरोधात भाजपने विवेक बंटी साहू यांना छिंदवाडामधून उमेदवारी दिली आहे.
