बेंगळुरू : भारतीय हवाई दलाच्या खात्यात पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमान समाविष्ट होण्याची शक्यता आता अधिक दृढ झाली आहे. यासाठी भारताला सध्या दोन महत्त्वाच्या ऑफर प्राप्त झाल्या आहेत. एक अमेरिकेच्या स्टील्थ फाइटर F-35 च्या स्वरूपात, तर दुसरी रशियाकडून सुखोई-57 (Su-57E) विमानांच्या ऑफरच्या रूपात आहे.
अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारताला F-35 च्या विक्रीची ऑफर दिली आहे, ज्यामुळे भारतीय हवाई दलात अत्याधुनिक स्टील्थ तंत्रज्ञानाचा समावेश होण्याची आशा होती. पण रशियाच्या अधिक चांगल्या ऑफरमुळे भारतासाठी हा निर्णय अधिक कठीण होऊ शकतो. रशियाने सु-57E विमानांच्या निर्मितीचा प्रस्ताव भारताला दिला आहे, ज्यात विमानाच्या तंत्रज्ञानाच्या पूर्ण हस्तांतरणासह भारतात निर्मिती करण्याची संधी मिळेल.
रशियाची सरकारी संरक्षण निर्यात एजन्सी, रोसोबोरॉन एक्सपोर्ट आणि युनायटेड एअरक्राफ्ट कॉर्पोरेशन यांच्या प्रस्तावानुसार, भारतात सुखोई-57E विमानांची निर्मिती करण्यास रशिया तयार आहे.
विशेषतः, रशियाने या विमानाच्या तंत्रज्ञानाचे पूर्ण हस्तांतरण करण्याची ग्वाही दिली आहे. यासोबतच भारताला स्वदेशी प्रणाली आणि उप-प्रणालीमध्ये सुधारणा करण्याची संधी मिळणार आहे.
रशियाच्या प्रस्तावानुसार, सुखोई-57E विमानांची निर्मिती नाशिकमधील हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) च्या प्रकल्पात केली जाणार आहे. येथे सध्या सुखोई-30MKI विमानांची उत्पादन प्रक्रिया चालू आहे. यामुळे रशियाच्या ऑफरला भारतीय हवाई दलासाठी महत्त्वाची मान्यता मिळाल्याचे दिसते.
भारताने पाचव्या पिढीतील विमान विकसित करण्याच्या प्रक्रियेत आतापर्यंत महत्त्वाचे टप्पे पूर्ण केले आहेत. एएमसीए (एडवान्स मीडियम कॉंबॅट एअरक्राफ्ट) च्या विकासाच्या कार्यक्रमावर भारत काम करत आहे, ज्यामुळे 2034-35 च्या आसपास पाचव्या पिढीतील विमानांच्या उत्पादनाची शक्यता आहे. याच्या मदतीने भारतीय हवाई दलाच्या लढाऊ क्षमतेमध्ये पोकळी भरली जाऊ शकते.
रशियाची ऑफर फक्त सुखोई-57E विमानांची निर्मितीच नाही, तर यामुळे भारताला एएमसीए विकास कार्यक्रमात देखील मदत मिळू शकते. तंत्रज्ञानाच्या हस्तांतरणामुळे भारताला आणखी विकसित विमान प्रणालींमध्ये सुधारणा करण्याची संधी मिळणार आहे, ज्यामुळे भारतीय हवाई दलाची तंत्रज्ञानिक क्षमता खूपच सुधारू शकते.
