तरुण भारत लाईव्ह । २० मे २०२३। राजधानी दिल्लीसह उत्तर भारतातील अनेक शहरांमध्ये पंखे, कुलर उष्णतेपासून दिलासा देण्यात अपयशी ठरत आहे.एका अहवालानुसार येणाऱ्या काळात देशात उष्माघाताचे प्रमाण ३० पट अधिक असेल. ज्या प्रकारे कार्बन डायऑक्साइड उत्सर्जित होत आहे आणि त्यात वाढ होत आहे. त्यामुळे आगामी काळात राजधानी दिल्लीसह अनेक शहरांचे सरासरी तापमान सध्याच्या तुलनेत 7 ते 8 अंशांनी वाढण्याची भीती आहे.जगभरातील उष्णतेच्या लहरी हॉटस्पॉट्ससाठी प्रदेशाची उच्च असुरक्षा हवामानाचा परिणाम वाढवते. एप्रिलमध्ये, दक्षिण आणि आग्नेय आशियाच्या काही भागांमध्ये तीव्र उष्णतेची लाट आली, लाओसमध्ये तापमान 42 °C आणि थायलंडमध्ये 45 °C पर्यंत पोहोचले.
अहवालानुसार, पुढील काही वर्षांत 30 पट अधिक उष्णतेच्या लाटा येतील. तो दिवस दूर नाही जेव्हा भारत, बांगलादेश, थायलंड सारख्या देशांमध्ये तापमान ५५ अंश सेल्सिअसच्या आसपास असेल. या अहवालात ४१ अंश सेल्सिअस तापमानाला धोकादायक श्रेणीत टाकण्यात आले आहे. तर ५५ अंश सेल्सिअस तापमान अत्यंत धोकादायक असल्याचे वर्णन करण्यात आले आहे. या अहवालात पुढे म्हटले आहे की, सध्या जगभरात उष्माघातामुळे मृत्यूमुखी पडलेल्यांची अचूक आकडेवारी नाही. कारण उष्माघातामुळे मृत्यूची नोंद अनेक दिवसांनी होते. हीटवेव आणि हवामान बदलाबाबत जी धोरणे आखली जात आहेत, त्यात हीटवेववर विशेष भर दिला जात नाही.
अहवालानुसार, हीटवेवमुळे उदरनिर्वाह आणि रोजगारालाही धोका निर्माण झाला आहे. पर्यावरण आणि ऊर्जा विषयांचे तज्ज्ञ आणि लेखक अरविंद मिश्रा म्हणतात की, हीटवेवला कसे रोखायचे, आता आपण देशातील त्या कामांकडे लक्ष दिले पाहिजे. यामध्ये, चेतावणी प्रणाली मजबूत करण्यापासून ते शहरी नियोजनात निष्क्रिय आणि सक्रिय शीतकरण पद्धतींचा अवलंब करण्यापर्यंत, जलद भर द्यायला हवा. याशिवाय शहरी नियोजनादरम्यान घरांची रचना अशा प्रकारे केली जाते की त्यांच्यातील तापमान नियंत्रित राहते. त्यामुळे एसी आणि इतर कूलिंग उपकरणांमधील ऊर्जेचा वापर कमी होतो.
