जर तुम्ही पगाराव्यतिरिक्त इतर मार्गाने पैसे कमवत असाल तर ही बातमी तुमच्यासाठी उपयुक्त आहे. कारण साधारणपणे प्रत्येक उत्पन्नावर आयकर आकारला जातो. यात केवळ पगारच नाही तर पगाराव्यतिरिक्त, बचतीतून मिळणारे व्याज, घरातून मिळणारे उत्पन्न, साईड बिझनेस, भांडवली नफा इत्यादी अनेक गोष्टींचा त्यात समावेश आहे. पण काही उत्पन्नाचे स्रोत आहेत ज्यावर एक रुपयाही कर आकारला जात नाही. आज आम्ही तुम्हाला अशाच 10 उत्पन्नांबद्दल सांगणार आहोत, जिथे एक रुपयाही कर आकारला जात नाही.
या उत्पन्नावर कोणताही कर नाही
EPF मधून कमाई तुम्ही पीएफ खात्यात जमा केलेल्या रकमेवर आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत आयकर सूट उपलब्ध आहे. तुमच्या EPF खात्यात नियोक्त्याने जमा केलेल्या रकमेवरही कर सूट उपलब्ध आहे. यामध्ये अट अशी आहे की ही रक्कम तुमच्या मूळ वेतनाच्या १२% पेक्षा जास्त नसावी. यापेक्षा जास्त रक्कम असल्यास उर्वरित रकमेवर आयकर भरावा लागेल.
शेअर किंवा इक्विटी म्युच्युअल फंडातून रु. 1 लाख पर्यंत परतावा
जर तुम्ही शेअर्स किंवा इक्विटी म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक केली असेल, तर एक वर्षानंतर त्यांची विक्री केल्यास 1 लाख रुपयांपर्यंतचा परतावा करमुक्त आहे. हा परतावा LTCG अंतर्गत मोजला जातो. गेल्या वर्षीच्या अर्थसंकल्पात, शेअर्स किंवा इक्विटी म्युच्युअल फंडातील गुंतवणुकीतून मिळालेल्या 1 लाख रुपयांपेक्षा जास्त परताव्यावर एलटीसीजी कर लागू करण्यात आला आहे.
लग्न भेटवस्तू
लग्नात मित्र किंवा नातेवाईकांकडून भेटवस्तू मिळाल्यास त्यावर कर भरावा लागणार नाही. यामध्ये अट अशी आहे की तुम्हाला तुमच्या लग्नाच्या आसपास भेटवस्तू मिळालेली असावी. जर तुमचे लग्न 16 मार्चला असेल आणि भेट सहा महिन्यांनी दिली असेल तर त्यावर आयकर सूट मिळणार नाही. यासोबतच भेटवस्तूचे मूल्य 50,000 रुपयांपेक्षा जास्त नसावे.
बचत खात्यावरील व्याज
जर तुम्हाला तुमच्या बँकेच्या बचत खात्यातून एका वर्षात 10,000 रुपयांपर्यंत व्याज मिळत असेल, तर तुम्हाला आयकर कायद्याच्या कलम 80TTA अंतर्गत आयकरातून सूट मिळते. बचत खात्यावरील व्याज 10,000 रुपयांपेक्षा जास्त वार्षिक असल्यास, तुम्हाला अतिरिक्त रकमेवर आयकर भरावा लागेल.
भागीदारी फर्मकडून नफा मिळाला
जर तुम्ही एखाद्या फर्ममध्ये भागीदार असाल, तर तुम्हाला नफ्याचा वाटा म्हणून मिळणारी रक्कम आयकर दायित्वापासून मुक्त आहे. खरं तर, तुमची भागीदारी फर्म आधीच त्यावर कर भरते. आयकर सवलत फक्त फर्मच्या नफ्यावर आहे, तुम्हाला मिळणाऱ्या पगारावर नाही.
जीवन विमा दाव्यावर किंवा मुदतपूर्तीवर प्राप्त झालेली रक्कम
जर तुम्ही जीवन विमा पॉलिसी खरेदी केली असेल, तर तुम्हाला ती क्लेम करताना किंवा तिच्या मॅच्युरिटीवर मिळालेली रक्कम प्राप्तिकरापासून पूर्णपणे मुक्त आहे. यामध्ये अट अशी आहे की तुमच्या जीवन विमा पॉलिसीचा वार्षिक प्रीमियम तिच्या विमा रकमेच्या 10% पेक्षा जास्त नसावा. लाइफ इन्शुरन्स पॉलिसीमध्ये प्रीमियम यापेक्षा जास्त असल्यास, तुम्हाला अतिरिक्त रकमेवर आयकर भरावा लागेल. जर तुम्ही तुमच्या कुटुंबातील अपंग किंवा गंभीर आजाराने ग्रस्त असलेल्या एखाद्या व्यक्तीसाठी जीवन विमा पॉलिसी घेतली असेल, तर प्रीमियमची रक्कम विमा रकमेच्या 15% पर्यंत असू शकते.
VRS मध्ये मिळालेली रक्कम
अनेक लोक नोकरीतून स्वेच्छानिवृत्ती (VRS) घेतात. जर तुम्ही व्हीआरएस घेतला असेल तर 5 लाख रुपयांपर्यंतची रक्कम आयकरमुक्त आहे. ही सुविधा फक्त सरकारी किंवा PSU (सार्वजनिक क्षेत्रातील कंपन्या) मध्ये काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांसाठी आहे, खाजगी क्षेत्रात काम करणाऱ्या लोकांसाठी नाही.
वारसा मिळालेली मालमत्ता
जर तुम्हाला तुमच्या पालकांकडून वारसाहक्काने मालमत्ता, दागिने किंवा रोख रक्कम मिळाली असेल तर तुम्हाला त्यावर आयकर भरावा लागणार नाही. जरी एखाद्याने तुमच्या नावावर इच्छापत्र केले असेल आणि तुम्हाला त्याच्याकडून मालमत्ता किंवा रोख रक्कम मिळाली असेल, तर तुम्हाला त्यावर आयकर भरावा लागणार नाही. तुम्हाला तुमच्या कर स्लॅबनुसार भविष्यातील उत्पन्नावर किंवा अशा मालमत्तेवरील व्याज उत्पन्नावर कर भरावा लागेल.
कृषी उत्पन्न
जर तुमच्याकडे शेतजमीन असेल आणि तुम्ही शेती किंवा संबंधित कामातून कमाई करत असाल तर तुम्हाला त्या उत्पन्नावर कोणताही आयकर भरावा लागणार नाही. कृषी उत्पन्नामध्ये त्याचे उत्पादन, भाडे म्हणून मिळालेली रक्कम इत्यादींचा समावेश होतो. जर तुम्ही कृषी फार्म बांधून शेती केली तर त्यातून मिळणारे उत्पन्नही आयकरमुक्त आहे.
