लघुग्रह आणि धूमकेतूंचा धोका: आपल्या ग्रहावर असलेले मोठे खड्डे हे स्मरण करून देतात की लघुग्रह आणि धूमकेतू वेळोवेळी पृथ्वीवर आदळत आहेत. आपल्या ग्रहाला अवकाशाच्या हल्ल्याचा सामना कधी करावा लागणार हा प्रश्न आहे. अनेकदा म्हटल्याप्रमाणे, लवकर किंवा नंतर ते व्हायलाच हवे. परंतु सध्या नॅशनल एरोनॉटिक्स अँड स्पेस ॲडमिनिस्ट्रेशन म्हणजेच नासाकडे लघुग्रह आणि धूमकेतूपासून पृथ्वीचे संरक्षण करण्यासाठी एक योजना तयार आहे. परंतु हा धोका आहे की मानवतेने शेवटी गांभीर्याने घेण्यास सुरुवात केली आहे आणि त्याकडे लक्ष दिले जात आहे.
दुहेरी लघुग्रह पुनर्निर्देशन चाचणी (DART) च्या यशाने प्रेरित होऊन, NASA ने अलीकडेच नवीन ग्रह संरक्षण धोरण आणि कृती योजना जारी केली आहे. यामध्ये, NASA चेतावणी देण्यासाठी संभाव्य धोकादायक वस्तू शोधण्यासाठी, ओळखण्यासाठी आणि नंतर दूर ढकलण्याच्या प्रयत्नांचे वर्णन करते. यूएस एजन्सीची ही १०-वर्षीय रणनीती पृथ्वीजवळील लघुग्रह आणि धूमकेतूंच्या विनाशकारी चकमकींपासून संरक्षण करण्याच्या प्रयत्नांना पुढे नेण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
आपत्ती टाळण्यासाठी पुरेसे तंत्रज्ञान
नासाचे प्लॅनेटरी डिफेन्स ऑफिसर लिंडली जॉन्सन म्हणाले, “पृथ्वीवर लघुग्रहांच्या प्रभावामुळे भयंकर विध्वंस होण्याची शक्यता आहे. “आणि ही एकमेव नैसर्गिक आपत्ती आहे जी मानवतेकडे पूर्णपणे रोखण्यासाठी पुरेसे तंत्रज्ञान आहे.” “या रणनीतीच्या प्रकाशनामुळे NASA चे पुढील १० वर्षांचे हेतू दृढ होतात जेणेकरून एजन्सी सर्वांच्या फायद्यासाठी आपल्या ग्रहाचे संरक्षण करण्यासाठी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कार्य करेल.”
NASA ने १८ एप्रिल २०२३ रोजी प्लॅनेटरी डिफेन्स स्ट्रॅटेजी आणि ॲक्शन प्लॅन जारी केला. व्हाईट हाऊस ऑफिस ऑफ सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी पॉलिसी, “नॅशनल प्रिपेडनेस स्ट्रॅटेजी” द्वारे ३ एप्रिल रोजी प्रसिद्ध झालेल्या आणखी एका दस्तऐवजाचे हे अनुसरण करते. “पृथ्वीचे धोक्यांपासून संरक्षण करण्यासाठी आणि ग्रहांचे संरक्षण करण्यासाठी कृतीची योजना” प्रत्येक अहवाल प्रभाव धोके शोधण्यासाठी, लक्षणे तपशीलवार आणि प्रतिसाद वाढवणे, तसेच सरकारी एजन्सींमध्ये समन्वय साधण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय सहकार्य सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करतो.
नासाला कशावर लक्ष केंद्रित करायचे आहे
NASA सर्व Near Earth Objects (NEOs) ची संपूर्ण कॅटलॉग तयार करण्याच्या दिशेने काम करत आहे. NEO सर्वेक्षणाचे उद्दिष्ट पृथ्वीला धोका निर्माण करणारे प्रयत्न ओळखणे आणि सुधारणे हे आहे. जागा
एजन्सीने दुहेरी लघुग्रह पुनर्निर्देशन चाचणी (DART) मोहीम पूर्ण केली. ही जगातील पहिली ग्रह संरक्षण चाचणी मोहीम होती ज्याने अंतराळयानाचा वापर करून लघुग्रहांचे विक्षेपण करण्याची पद्धत यशस्वीपणे दाखवली. यूएस सरकारी एजन्सी NEO सज्जता आणि प्रतिसाद नियोजन वाढविण्यासाठी कार्यरत आहे. त्यासाठी येत्या १० वर्षात सर्व उद्दिष्टे पूर्ण करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. NASA चा अंदाज आहे की पृथ्वी जवळील वस्तू (NEOs) १० मीटर ते १०,००० मीटर व्यासापेक्षा जास्त आहेत आणि पृथ्वीच्या कक्षेच्या ४२ दशलक्ष किमी मध्ये येतात.
लघुग्रह वाकण्यास सक्षम
काही दशकांपासून, शास्त्रज्ञ आणि इतर तज्ञ मानवतेने कधीतरी निश्चितपणे काय घडेल याची तयारी करण्याची गरज यावर जोर देत आहेत. अपोलो अंतराळवीर रस्टी श्वेकार्ट यांनी ग्रहांच्या संरक्षणाबद्दल अनेकदा बोलले आहे. सुमारे एक दशकापूर्वी, त्यांनी आग्रह केला की लघुग्रहांना वाकण्यासाठी आवश्यक तंत्रज्ञान आधीपासूनच अस्तित्वात आहे. “धोका निर्माण करणाऱ्या बहुतेक लघुग्रहांना विचलित करण्यासाठी आम्हाला मोठ्या तंत्रज्ञान विकास कार्यक्रमाची आवश्यकता नाही,” रस्टी श्वाईकार्ट म्हणाले.
समन्वय आणि सहकार्य आवश्यक आहे
जगभरातील देशांमधील समन्वय आणि सहकार्य आवश्यक आहे आणि तंत्रज्ञानापेक्षा संघटित करणे कदाचित अधिक कठीण असेल असेही ते म्हणाले. “भविष्यात आपल्याला लघुग्रहांचा फटका बसेल याचे बहुधा कारण म्हणजे नोकरशाही, तंत्रज्ञान नव्हे,” श्वाईकार्ट म्हणाले. “हे एक धाडसी विधान आहे, परंतु जर आपण यावर मात करू शकलो आणि आपले कार्य योग्यरित्या करू शकलो, तर भविष्यात आपल्याला पृथ्वीवरील जीवनास धोका निर्माण करणारे लघुग्रह कधीही येऊ नयेत.”
