भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा युक्रेन दौरा खास असणार आहे. रशिया-युक्रेन युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर पंतप्रधान मोदींचा हा दौरा होत आहे. अमेरिकेनेही मोदींच्या युक्रेन दौऱ्याचे वर्णन केले आहे. युक्रेनपूर्वी पंतप्रधान मोदी रशियाला गेले होते.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी युक्रेन भेट: रशिया आणि युक्रेनमधील युद्ध वाढत आहे. रशिया आणि युक्रेन हे दोन्ही देश एकमेकांवर प्राणघातक हल्ले करत आहेत. सध्या युद्ध थांबण्याची चिन्हे दिसत नाहीत. अशा वेळी भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी युक्रेनच्या दौऱ्यावर जात आहेत. युक्रेनपूर्वी पीएम मोदी रशियालाही गेले होते. अशा परिस्थितीत, युद्धाच्या काळातही भारताचे रशिया आणि युक्रेनसोबतचे संबंध दृढ राहतात हे पाहण्यासारखे आहे. अशा परिस्थितीत पंतप्रधान मोदी युक्रेनला गेल्यास युद्ध थांबेल का? रशिया आणि युक्रेनमध्ये काही प्रकारचा करार होईल का? दोन्ही देशांमध्ये कोणताही करार झाला तर त्यात पीएम मोदींची भूमिका काय असेल. या प्रश्नांची उत्तरे येणारा काळ कळेल पण पीएम मोदींचा युक्रेन दौरा इतका खास का आहे हे आम्ही तुम्हाला या रिपोर्टमध्ये सांगू.
पंतप्रधान मोदींनी आपली भूमिका स्पष्ट केली
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी दोन दिवसांच्या पोलंड दौऱ्यावर आहेत. पोलंडनंतर पंतप्रधान मोदी युक्रेनला जाणार आहेत. दरम्यान, युक्रेन दौऱ्यापूर्वी पीएम मोदींनी आपली भूमिका स्पष्ट केली आहे. ते म्हणाले की, भारत अशांत प्रदेशात शांततेचे समर्थन करतो. त्यांनी पुनरुच्चार केला की “हे युद्धाचे युग नाही” आणि कोणताही संघर्ष मुत्सद्दीपणा आणि संवादाद्वारे सोडवला गेला पाहिजे. ते म्हणाले, “भारत ही भगवान बुद्धांची भूमी आहे. त्यामुळे भारत या प्रदेशात चिरस्थायी शांततेचा समर्थक आहे. आमची भूमिका अगदी स्पष्ट आहे – हे युद्धाचे युग नाही. मानवतेला धोका निर्माण करणाऱ्या आव्हानांविरुद्ध एकत्र येण्याची वेळ आली आहे. त्यामुळे भारताचा मुत्सद्देगिरी आणि संवादावर विश्वास आहे.
भारताला काय हवे आहे?
१९९१ मध्ये युक्रेनला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर भारतीय पंतप्रधानांची ही पहिलीच भेट असेल. पंतप्रधान मोदी युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की यांच्या निमंत्रणावरून युक्रेनला भेट देत आहेत. मोदी म्हणाले की ते युक्रेनच्या नेत्यासोबत संघर्षाच्या शांततापूर्ण निराकरणाबाबत त्यांचे विचार मांडतील. मोदींची कीव भेट त्यांच्या मॉस्को दौऱ्यानंतर जवळपास सहा आठवड्यांनी आली आहे. पंतप्रधान मोदी म्हणाले, “आजच्या भारताला सर्वांशी जोडायचे आहे. आजचा भारत सर्वांसाठी विकास बोलतो. आजचा भारत सर्वांसोबत आहे आणि सर्वांच्या हिताचा विचार करतो.
समतोल साधण्याचा प्रयत्न करा
पीएम मोदींच्या युक्रेन दौऱ्याकडे संतुलन निर्माण करण्याचा प्रयत्न म्हणूनही पाहिले जाऊ शकते. रशिया आणि युक्रेनमधील शांतता चर्चेत भारतालाही हातभार लावायचा आहे, हा संदेश स्पष्ट आहे. रशिया हा भारताचा सर्वात मोठा मित्र आहे आणि भारताचे युक्रेनशीही मैत्रीपूर्ण संबंध आहेत. एकप्रकारे ही देखील एक मोठी संधी आहे आणि जगही या दृष्टीकोनातून याकडे पाहत आहे. अमेरिकेचे उप परराष्ट्र मंत्री रिचर्ड आर वर्मा यांनी पंतप्रधान मोदींचा युक्रेन दौरा अत्यंत महत्त्वाचा असल्याचे स्पष्टपणे सांगितले आहे यावरून याचा अंदाज लावता येतो.
युक्रेन देखील विश्वास ठेवू शकतो
युक्रेनला हे देखील चांगले ठाऊक आहे की भारत हा एकमेव देश आहे ज्यावर तो मध्यस्थ म्हणून विश्वास ठेवू शकतो. याशिवाय जगात असा कोणताही देश नाही की ज्याचा रशिया आणि युक्रेनवर समान प्रभाव पडू शकेल. भारताचे रशियाशी चांगले संबंध सर्वश्रुत आहेत. युक्रेनचा सर्वात मोठा समर्थक असलेल्या भारतावरही अमेरिका विश्वास ठेवू शकते. अशा परिस्थितीत पंतप्रधान मोदींची इच्छा असेल तर ते युक्रेनमध्ये शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी मोठे योगदान देऊ शकतात. शांतता कराराच्या वाटाघाटींना पाठिंबा देण्यास तयार असल्याचेही भारताने म्हटले आहे. २३ ऑगस्ट रोजी पीएम मोदी झेलेन्स्की यांना चौथ्यांदा भेटणार आहेत. याआधी पीएम मोदी आणि झेलेन्स्की यांची तीन वेळा भेट झाली होती.
दोन्ही देशांच्या हितसंबंधांवर चर्चा
रशिया-युक्रेन युद्धाव्यतिरिक्त पंतप्रधान मोदी युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की यांच्याशी इतर अनेक महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर चर्चा करतील. संरक्षण आणि आर्थिक सहकार्याव्यतिरिक्त, दोन्ही नेते युक्रेनच्या युद्धानंतरच्या पुनर्बांधणीमध्ये भारताच्या भूमिकेवरही चर्चा करण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे अशा परिस्थितीत पीएम मोदींचा युक्रेन दौरा खूप खास आणि महत्त्वाचा ठरणार आहे. मात्र, पीएम मोदींचा हा प्रवासही खास आहे कारण यामध्ये ते १० तास ट्रेनने प्रवास करणार आहेत.
