ममता बॅनर्जी यांनी १५ मे रोजी आरामबाग लोकसभा मतदारसंघातील गोघाट येथे सांगितले होते की, रामकृष्ण मिशन आणि भारत सेवाश्रम संघाचे काही संत भाजप नेत्यांच्या प्रभावाखाली आहेत. पुरुलियामध्ये ममता बॅनर्जींवर निशाणा साधताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले होते की, भारत सेवाश्रम संघ, इस्कॉन आणि रामकृष्ण मिशनच्या संतांचा अपमान मान्य केला जाणार नाही.
पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांनी भारत सेवाश्रम संघ, इस्कॉन आणि रामकृष्ण मिशनवर भाजपला मदत केल्याचा आरोप लावला होता. सेवाश्रम संघ हे भाजप नेत्यांच्या प्रभावाखाली आहेत. त्यामुळे बंगालचे राजकारण तापले. संतांनी ममता बॅनर्जींविरोधात रस्त्यावर उतरून निदर्शनेही केली होती.
यानंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही पुरुलियातील ममता बॅनर्जी सरकारवर निशाणा साधला. भारत सेवाश्रम संघ, इस्कॉन आणि रामकृष्ण मिशनच्या संतांचा अपमान मान्य केला जाणार नाही, असे ते म्हणाले होते. एका वृत्तवाहिनी ला दिलेल्या मुलाखतीत अमित शहा यांना ममता बॅनर्जींनी या संघटनांवरील आरोपांबाबत विचारले होते. याला उत्तर देताना शाह म्हणाले की, भारत सेवाश्रम संघ हा देशभक्त संन्याशांचा मेळावा आहे, जो सेवा, संस्कृती आणि धर्माच्या रक्षणासाठी काम करतो, असे त्यांनी इस्कॉनचे वर्णन भारतामध्ये तसेच संपूर्ण भारतात चैतन्य महाप्रभूंच्या भक्ती पंथाचा प्रसार करणारी संस्था आहे. जग देशातील दुर्गम भागातील गरिबांना शिक्षण, आरोग्य, पिण्याचे पाणी आणि सेवा देण्याचे अप्रतिम काम शहा यांनी केले आहे.
भारत सेवाश्रम संघ काय करतो?
भारत सेवाश्रम संघाची स्थापना आचार्य स्वामी प्रणवानंदजी महाराज यांनी १९१७ मध्ये केली होती. स्वामी प्रणवानंदजींचा जन्म १८९६ मध्ये बंगालमधील मदारीपूर जिल्ह्यातील बाजीतपूर नावाच्या गावात झाला होता. भारत सेवाश्रम संघाचे मुख्यालय कोलकाता येथे आहे. संघाच्या देशात आणि जगात सुमारे ५० शाखा आहेत भारत सेवाश्रम संघ सेवा क्षेत्रात सक्रिय सहभाग घेतो. १९२३ मध्ये बंगालमधील दुष्काळातही या संस्थेने सेवाकार्य केले. संस्थेच्या वेबसाईटनुसार, ही संस्था सेवेसोबतच आरोग्य, शिक्षण, आदिवासी कल्याण, अध्यात्म आदी विकास प्रकल्प राबवते. ही संस्था गरीब व गरजू विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्तीही देते.
भारत सेवाश्रम संघ भारताव्यतिरिक्त फिजी, ब्रिटन, गयाना, त्रिनिदाद, सुरीनाम, अमेरिका, कॅनडा आणि नेपाळ यांसारख्या देशांमध्येही काम करतो, भारत सेवाश्रम संघ संयुक्त राष्ट्रांच्या आर्थिक आणि सामाजिक परिषदेतील एक एनजीओ आहे. राष्ट्रसेवा आणि शिक्षण हे भारत सेवाश्रम संघाचे ब्रीदवाक्य आहे.
रामकृष्ण मिशनची स्थापना केव्हा झाली?
रामकृष्ण मिशन आणि रामकृष्ण मठ यांची सुरुवात स्वामी रामकृष्णांनी केली. ते पुढे नेण्याचे काम रामकृष्ण परमहंसांचे शिष्य स्वामी विवेकानंद यांनी केले. याचे मुख्य कार्यालय कोलकाता जवळील हावडा जिल्ह्यात बेलूर मठ या नावाने प्रसिद्ध आहे. रामकृष्ण परमहंसांच्या शिकवणीवर श्रद्धा असलेल्या संत आणि तपस्वींना संघटित करणे आणि त्यांच्या शिकवणुकीचा प्रचार करणे हा या मिशनचा उद्देश आहे. ही संस्था सेवा आणि परोपकाराला कर्मयोग म्हणतो. रामकृष्ण मठ आणि रामकृष्ण मिशन या कायदेशीर आणि आर्थिकदृष्ट्या वेगळ्या संस्था आहेत, परंतु मिशनच्या वेबसाइटनुसार ते एकमेकांशी जोडलेले आहेत.
रामकृष्ण मिशन आणि रामकृष्ण मठ देशभरात सुमारे १२०० शैक्षणिक संस्था चालवतात. यामध्ये अगदी डीम्ड विद्यापीठांचाही समावेश आहे. ही संस्था कला आणि विज्ञान विषयांसाठी तसेच तंत्रशिक्षणासाठी केंद्रे चालवते. याशिवाय ही संस्था १४ रुग्णालये, ११६ दवाखाने, ५७ फिरते दवाखाने आणि सात नर्सिंग महाविद्यालये चालवते. ही संस्था आरोग्य, मदत आणि पुनर्वसन, ग्रामीण आणि आदिवासी विकास, प्रकाशन, अध्यापन आणि धार्मिक प्रचार या दिशेने काम करते.
इस्कॉनची स्थापना कोठे झाली?
इंटरनॅशनल सोसायटी फॉर कृष्णा चेतना थोडक्यात इस्कॉन म्हणून ओळखली जाते. लोक याला हरे कृष्ण चळवळ म्हणूनही ओळखतात. त्याची स्थापना १९६६ मध्ये भक्तीवेदांत स्वामी प्रभुपाद यांनी केली होती. तेव्हापासून, या संस्थेचा जगभरात विस्तार झाला आहे, इस्कॉनची जगभरात ५०० मोठी केंद्रे, मंदिरे आणि ग्रामीण समुदाय आहेत. ही संस्था सुमारे १०० शाकाहारी रेस्टॉरंट्स देखील चालवते.
इस्कॉन गौडीया-वैष्णव पंथाशी संबंधित आहे. हिंदू संस्कृतीत भगवान कृष्णाची पूजा केली जाते ही एकेश्वरवादी परंपरा आहे.
इस्कॉन हे शिक्षण आणि मानव कल्याणासाठी कार्य करते भक्तिवेदांत स्वामी प्रभुपादांचा असा विश्वास होता की इस्कॉन मंदिराच्या १० किमी परिघात कोणीही उपाशी राहू नये. हे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी इस्कॉन कार्यरत आहे. त्यासाठी फूड फॉर लाइफ नावाचा कार्यक्रम चालवला जातो. या अंतर्गत गरजू लोकांना अन्न पुरवले जाते. या कार्यक्रमांतर्गत इस्कॉन सरकारी शाळांमध्ये माध्यान्ह भोजनही पुरवते.
इस्कॉन या वर्षी वादात सापडले जेव्हा भाजपचे खासदार आणि प्राणी हक्क कार्यकर्ते इस्कॉन आपल्या गोठ्यातील गायी कसाईंना विकतात असा आरोप केला. इस्कॉनने हा आरोप फेटाळला होता.
