शेअर बाजारातील घसरणीला चीन सरकारचा निर्णय कारणीभूत? चिनी अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यासाठी विदेशी गुंतवणूकदारांचा यू-टर्न.

गेल्या काही वर्षांत चीनची अर्थव्यवस्था बुडत असल्याने उदयोन्मुख बाजारपेठांमध्ये पैसे गुंतवणाऱ्या गुंतवणूकदारांनी भारतावर विश्वास व्यक्त केला होता. कोविडनंतर उद्भवलेल्या परिस्थितीमुळे परदेशी गुंतवणूकदारांचा चिनी बाजारावरील विश्वास उडाला होता. अशा परिस्थितीत त्यांच्याकडे दुसरा पर्याय भारत होता, ज्याच्या जोरावर परदेशी गुंतवणूकदारांनी भरपूर पैसा कमावला. आता चीनने अशी खेळी केल्याने पुन्हा एकदा विदेशी गुंतवणूकदार चीनकडे वळले आहेत.

चीन सरकारने अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यासाठी 140 अब्ज डॉलर्सचे पॅकेज जाहीर केले आहे. आता त्याचा परिणाम असा झाला की परदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय शेअर बाजारातून नफा मिळवून आपला पैसा चिनी शेअर बाजारात गुंतवला. त्यामुळे गेल्या आठवड्यात शेअर बाजारात 4.5 टक्क्यांची घसरण झाली होती.

जूनमध्ये 26,565 कोटी रुपये, जुलैमध्ये 32,365 कोटी रुपये, ऑगस्टमध्ये 7,320 कोटी रुपये आणि सप्टेंबरमध्ये 57,724 कोटी रुपये झाले आहेत. ही काही सामान्य आकृती नाही. हा पैसा परदेशी पोर्टफोलिओ गुंतवणूकदारांनी भारतीय शेअर बाजारात गुंतवला. या चार रकमा जोडल्या गेल्या तर ती सुमारे १.२४ लाख कोटी रुपये होईल. सतत ओव्हरव्हॅल्युएशन झालेल्या भारतीय शेअर बाजारात पैसे गुंतवणाऱ्या परकीय गुंतवणूकदारांचे असे काय झाले की ऑक्टोबर येताच त्यांनी अवघ्या चार दिवसांत 27 हजार कोटींहून अधिक रक्कम काढून घेतली आहे .

चीन सरकारने अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यासाठी 140 अब्ज डॉलरचे पॅकेज जाहीर केले आहे. आता त्याचा परिणाम असा झाला की परदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय शेअर बाजारातून नफा घेतला आणि आपला पैसा चिनी शेअर बाजारात गुंतवला. त्यामुळे गेल्या आठवड्यात शेअर बाजारात 4.5 टक्क्यांची घसरण झाली होती. देशांतर्गत गुंतवणूकदारांचा पैसाही ही घसरण थांबवू शकला नाही.

विदेशी गुंतवणूकदारांचा यू-टर्न
इस्रायल आणि इराणमधील वाढता संघर्ष, कच्च्या तेलाच्या किमतीत झालेली तीव्र वाढ आणि चिनी बाजारांची चांगली कामगिरी यामुळे विदेशी पोर्टफोलिओ गुंतवणूकदारांनी ऑक्टोबरच्या पहिल्या तीन व्यापार सत्रांमध्ये भारतीय शेअर बाजारातून 27,142 कोटी रुपये काढून घेतले आहेत. याआधी सप्टेंबरमध्ये भारतीय शेअर बाजारातील FPI गुंतवणूक 57,724 कोटी रुपयांच्या 9 महिन्यांच्या उच्चांकावर पोहोचली होती. एप्रिल-मे मध्ये शेअर्समधून 34,252 कोटी रुपये काढल्यानंतर, FPIs जूनपासून सातत्याने खरेदी करत आहेत. डिपॉझिटरी डेटानुसार 2024 मध्ये जानेवारी, एप्रिल आणि मे वगळता, इतर सर्व महिन्यांत FPIs निव्वळ खरेदीदार आहेत.

बाँड मार्केटमध्येही नफा वसुली
आकडेवारीनुसार, 1 ते 4 ऑक्टोबर दरम्यान, FPIs ने शेअर्समधून 27,142 कोटी रुपये काढले आहेत. 2 ऑक्टोबर रोजी गांधी जयंतीनिमित्त बाजारपेठा बंद ठेवण्यात आल्या होत्या. कर्ज किंवा रोखे बाजाराबद्दल बोलायचे झाल्यास, पुनरावलोकनाधीन कालावधीत, FPIs ने सर्वसाधारण मर्यादेद्वारे 900 कोटी रुपये काढले आहेत आणि स्वैच्छिक प्रतिधारण मार्ग (VRR) द्वारे 190 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली आहे. या वर्षात आतापर्यंत FPIs ने शेअर्समध्ये 73,468 कोटी रुपये आणि डेट किंवा बाँड मार्केटमध्ये 1.09 लाख कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली आहे.