नवी दिल्ली : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बिहारमधील राजगीर येथे नालंदा विद्यापीठाच्या नवीन संकुलाचे उद्‌घाटन केले. भारत आणि पूर्व आशिया शिखर परिषद (ईएएस) देशांमधील सहकार्य म्हणून या विद्यापीठाची स्थापना करण्यात आली आहे. यावेळी देशांच्या मिशन प्रमुखांसह अनेक मान्यवर या उद्‌घाटन समारंभाला उपस्थित होते.
सलग तिसऱ्यांदा पंतप्रधान म्हणून शपथ घेतल्याच्या १० दिवसांत नालंदाला भेट द्यायला मिळणे हे आपले भाग्य आहे ‘नालंदा’ हे फक्त एक नाव नाही, ती एक ओळख आहे, एक सन्मान आहे. नालंदा हे मूळ आहे, मंत्र आहे. पुस्तके आगीत जळली तरी ज्ञानाचा नाश होऊ शकत नाही या वस्तुस्थितीची नालंदा ही घोषणा आहे,” असे उद्गार पंतप्रधानांनी काढले.
नवीन नालंदा विद्यापीठाच्या स्थापनेमुळे भारताच्या सुवर्णयुगाची सुरुवात होईल. नालंदाचे तिच्या प्राचीन भग्नावशेषांच्या जवळ पुनरुज्जीवन केल्यामुळे जगाला भारताच्या क्षमतेची ओळख होईल कारण ती जगाला हे सांगेल की भक्कम मानवी मूल्ये असलेल्या देशांमध्ये आपल्या इतिहासाचे पुनरुज्जीवन करून एका चांगल्या जगाची निर्मिती करण्याची क्षमता असते, असे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले.
नालंदा जगाचा, आशियाचा आणि अनेक देशांचा वारसा आपल्यासोबत वाहात आहे आणि त्याचे पुनरुज्जीवन हे केवळ भारतीय पैलूंच्या पुनरुज्जीवनापुरते मर्यादित नाही, यावर पंतप्रधानांनी भर दिला. आजच्या उद्‌घाटन सोहळ्याला अनेक देशांच्या प्रतिनिधींच्या उपस्थितीतून हे सिद्ध होत आहे असे त्यांनी नालंदा प्रकल्पामध्ये मित्र देशांनी दिलेल्या योगदानाची दखल घेत सांगितले. त्यांनी बिहारच्या जनतेची देखील नालंदामध्ये प्रतिबिंबित होत असलेले आपले वैभव परत आणण्याच्या निर्धाराबद्दल प्रशंसा केली.
भाषणातील १० मोठ्या गोष्टी
या नवीन कॅम्पसमुळे भारताच्या क्षमतेची ओळख जगाला होईल, असे पंतप्रधान मोदी म्हणाले. नालंदा सांगेल की जी राष्ट्रे मजबूत मानवी मूल्यांवर उभी आहेत त्यांना इतिहासाचे पुनरुज्जीवन करून चांगल्या भविष्याचा पाया कसा रचायचा हे माहित आहे.
पंतप्रधान म्हणाले की, नालंदा हे केवळ भारताच्या भूतकाळाचे पुनर्जागरण नाही, तर तिच्याकडे जगातील आणि आशियातील अनेक देशांचा वारसा आहे. नालंदा विद्यापीठाच्या पुनर्बांधणीत भारताच्या मित्र देशांच्या सहभागाबद्दल पंतप्रधान मोदींनी त्यांचे अभिनंदन केले.
पीएम मोदी म्हणाले, “नालंदा हे फक्त एक नाव नाही. नालंदा ही एक ओळख आहे, एक सन्मान आहे. नालंदा एक मूल्य, एक मंत्र, एक अभिमान, एक कथा आहे. नालंदा ही सत्याची घोषणा आहे की पुस्तके जळू शकतात. पण जा. ज्वाला ज्ञानाचा नाश करू शकत नाहीत.”
नालंदा विद्यापीठातील विद्यार्थ्यांसाठी येणारे दिवस महत्त्वाचे असतील, अशी अपेक्षा त्यांनी व्यक्त केली. विद्यार्थ्यांना आवाहन करून ते म्हणाले की, त्यांनी आपल्या ज्ञानाचा उपयोग समाजात सकारात्मक बदलासाठी करावा.
ते म्हणाले, तुमच्या ज्ञानाने चांगले भविष्य घडवा. नालंदाची शान ही भारताची शान आहे. तुमचे ज्ञान संपूर्ण मानवतेला नवी दिशा देईल.
ते म्हणाले, “मला विश्वास आहे की, आपले तरुणच आगामी काळात संपूर्ण जगाचे नेतृत्व करतील. भारताची ओळख पुन्हा जगाचे ज्ञान केंद्र म्हणून झाली पाहिजे.”
नालंदाचा अर्थ स्पष्ट करताना पीएम मोदी म्हणाले की, नालंदा म्हणजे शिक्षण आणि ज्ञानाचा अखंड प्रवाह असलेली जागा. शिक्षण सीमांच्या पलीकडे आहे. तो नफा-तोटा या दृष्टिकोनाच्या पलीकडे आहे.
शिक्षण हेच आपल्याला घडवते. त्याला कल्पना आणि आकार देतो. नालंदामध्ये मुलांची नोंदणी त्यांच्या ओळख किंवा राष्ट्रीयत्वाच्या आधारावर केली जात नव्हती.
ते म्हणाले की, बिहारची जनता ज्या पद्धतीने विकासाच्या वाटेवर पुढे जात आहे ते वैभव परत आणण्यासाठी नालंदा ही प्रेरणा आहे. नालंदा ही एक ओळख होती आणि ती जीवनाचा केंद्रबिंदू होती.
भारत हे जगासाठी शिक्षण मोहिमेचे केंद्र बनले पाहिजे, हे माझे ध्येय आहे, असे पंतप्रधान मोदी म्हणाले. जगाचे ज्ञान केंद्र म्हणून भारताची ओळख पुन्हा झाली पाहिजे.
