Manmohan Singh Passes Away : भारताचे माजी पंतप्रधान डॉ. मनमोहन सिंग यांचे गुरुवार, २६ डिसेंबर २०२४ रोजी दिल्लीतील एम्स रुग्णालयात निधन झाले. त्यांच्या निधनामुळे देशभरात शोक व्यक्त केला जात आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू, उपराष्ट्रपती जगदीप धनखड़ आणि इतर अनेक नेत्यांनी त्यांच्या निधनाबद्दल दुःख व्यक्त केले असून, भारत सरकारने सात दिवसांचा राष्ट्रीय शोक जाहीर केला आहे.
डॉ. सिंग हे १९९१ मध्ये पी. व्ही. नरसिंह राव यांच्या सरकारमध्ये अर्थमंत्री होते आणि त्यांनी भारतीय अर्थव्यवस्थेचे उदारीकरण, खासगीकरण आणि जागतिकीकरणाच्या माध्यमातून मोठे आर्थिक सुधार केले. २००४ ते २०१४ या कालावधीत त्यांनी भारताचे पंतप्रधान म्हणून कार्य केले. त्यांच्या निधनामुळे देशाने एक महान अर्थतज्ज्ञ आणि नेता गमावला आहे.
डॉ. मनमोहन सिंग यांना त्यांच्या कार्यासाठी विविध राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. त्यातील काही महत्त्वाचे पुरस्कार पुढीलप्रमाणे आहेत.
पद्म विभूषण (1987)
भारत सरकारने त्यांना हा देशातील दुसऱ्या क्रमांकाचा नागरी सन्मान अर्थशास्त्र आणि सार्वजनिक सेवा क्षेत्रातील त्यांच्या योगदानासाठी दिला.
इंदिरा गांधी शांतता पुरस्कार (2009)
जागतिक शांतता आणि विकासासाठी त्यांनी केलेल्या योगदानासाठी हा पुरस्कार त्यांना प्रदान करण्यात आला.
जवाहरलाल नेहरू जन्मशताब्दी पुरस्कार (1994)
त्यांच्या उल्लेखनीय सार्वजनिक सेवेचा सन्मान म्हणून हा पुरस्कार देण्यात आला.
अमेरिकेतील ‘वर्ल्ड स्टेट्समन अवॉर्ड’ (2010)
अपूर्व नेतृत्व व आंतरराष्ट्रीय संबंधांमध्ये महत्त्वाच्या योगदानासाठी हा प्रतिष्ठित पुरस्कार अमेरिकेतील अपील ऑफ कॉन्शन्स फाऊंडेशनकडून देण्यात आला.
ऑक्सफर्ड आणि केंब्रिज विद्यापीठांकडून मानद डॉक्टरेट
त्यांच्या शैक्षणिक आणि आर्थिक क्षेत्रातील योगदानासाठी हे सन्मान प्राप्त झाले.
ग्रँड क्रॉस ऑफ द ऑर्डर ऑफ सिव्हिल मेरिट (स्पेन, 2010)
भारत आणि स्पेनमधील संबंध सुधारण्यासाठी त्यांनी दिलेल्या योगदानाबद्दल स्पेन सरकारने त्यांना हा पुरस्कार दिला.
आंतरराष्ट्रीय अर्थशास्त्र क्षेत्रातील पुरस्कार
वर्ल्ड बँकेत केलेल्या कार्यासाठी आणि जागतिक अर्थव्यवस्थेतील योगदानासाठी विविध पुरस्कारांनी सन्मानित.
डॉ. मनमोहन सिंग यांचे कार्य केवळ भारतापुरते मर्यादित नसून जागतिक पातळीवरही त्यांचे योगदान महत्त्वपूर्ण मानले जाते.
