एलॉन मस्क यांच्या ‘एक्स’ने भारत सरकारवर दाखल केला खटला, नेमकं प्रकरण काय ?

एलोन मस्क यांच्या मालकीची सोशल मीडिया कंपनी ‘एक्स’ (पूर्वी ट्विटर) ने कर्नाटक उच्च न्यायालयात भारत सरकारविरुद्ध खटला दाखल केला आहे. कंपनीने असा युक्तिवाद केला आहे की केंद्र सरकारने त्यांच्या प्लॅटफॉर्मवरील कंटेंट ब्लॉक करण्यासाठी आयटी कायद्याचा मनमानी वापर केल्याने देशात काम करण्याची त्यांची क्षमता कमी होत आहे.

या कलमात सरकारला कोणत्या परिस्थितीत इंटरनेटवरील कंटेंट ब्लॉक करण्याचा अधिकार आहे हे स्पष्ट केले आहे.कंपनीने म्हटले आहे की, “कंटेंट काढून टाकण्यासाठी लेखी कारणे देणे आवश्यक आहे आणि निर्णय घेण्यापूर्वी योग्य सुनावणीची व्यवस्था करावी लागेल. त्याला कायदेशीररित्या आव्हान देण्याचा अधिकार देखील असावा.” सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म एक्सने म्हटले आहे की भारत सरकारने यापैकी कोणताही नियम वापरला नाही.

या याचिकेत म्हटले आहे की सरकार कलम ७९(३)(ब) चा चुकीचा अर्थ लावत आहे आणि असे आदेश देत आहे, जे कलम ६९अ च्या नियमांचे पालन करत नाही. या कलमात सरकार कोणत्या परिस्थितीत इंटरनेट कंटेंट ब्लॉक करू शकते हे स्पष्ट केले आहे. कंपनीने २०१५ च्या श्रेया सिंघल प्रकरणात सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयाचाही उल्लेख केला आहे.

केंद्र सरकारच्या या कृतींमुळे भारतातील त्यांच्या व्यवसायाचे नुकसान होत आहे असे कंपनीचे म्हणणे आहे. कायदेशीर माहिती शेअर करणे हे वापरकर्त्यांचे काम आहे आणि अशा यादृच्छिक ब्लॉकिंग ऑर्डरमुळे त्यांचे प्लॅटफॉर्म आणि वापरकर्त्यांचा विश्वास धोक्यात येत असल्याची भीती आहे. १७ मार्च रोजी झालेल्या सुनावणीत न्यायमूर्ती एम. नागाप्रसन्ना यांनी एक्स कंपनीच्या अधिकाऱ्यांना सांगितले की जर केंद्र सरकारने कंपनीविरुद्ध कोणतीही गंभीर कारवाई केली तर ते पुन्हा न्यायालयात येऊ शकतात.