77 वा कान्स चित्रपट महोत्सव भारतासाठी खूप खास बनला आहे. कान्स चित्रपट महोत्सवाच्या ७७ वर्षांच्या इतिहासात प्रथमच अधिकृत निवडीमध्ये दहा भारतीय चित्रपट दाखवले जात आहेत. एवढेच नाही तर तीस वर्षांनंतर एका भारतीय चित्रपटाची मुख्य स्पर्धा विभागात निवड झाली आहे. तो चित्रपट म्हणजे पायल कपाडियाचा मल्याळम हिंदी चित्रपट ऑल वुई इमॅजिन ॲज लाइट. याआधी 1994 मध्ये शाजी एन करुण यांचा मल्याळम चित्रपट स्वाहम स्पर्धा विभागात निवडला गेला होता.
पायल कपाडिया इंडियन फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया, पुणे येथे शिकत असताना, 2017 मध्ये तिचा शॉर्ट फिल्म आफ्टरनून क्लाउड्स हा 70 व्या कान फिल्म फेस्टिव्हलच्या सिनेफॉन्डेशन विभागात निवडलेला एकमेव भारतीय चित्रपट होता. त्यानंतर, 2021 मध्ये, त्याच्या माहितीपटाची ए नाईट ऑफ नोइंग नथिंगची कान्स फिल्म फेस्टिव्हलच्या डायरेक्टर्स फोर्टनाइटमध्ये निवड झाली आणि त्याला सर्वोत्कृष्ट माहितीपटासाठी गोल्डन आय पुरस्कार देखील मिळाला.
हिरामंडीचा ‘आलमजेब’ शर्मीन सहगलचा पती अमन मेहता हजारो कोटींचा मालक आहे, कुटुंबाची एकूण संपत्ती ५० हजार कोटींहून अधिक आहे, देश-विदेशात व्यवसाय पसरला आहे. पण यावेळी पायल कपाडियाने इतिहास रचला आहे कारण ती कल्ट फिल्म गॉडफादर बनवणाऱ्या फ्रान्सिस फोर्ड कोपोला, ऑस्कर विजेते पाउलो सोरेंटिनो, मायकेल हॅडजाविसियस आणि झिया झांके, अली अब्बासी, जॅक ॲड्रियार्ड, डेव्हिड क्रोनबर्ग सारख्या आघाडीच्या चित्रपट निर्मात्यांशी स्पर्धा करत आहे विभागात.
यावेळी कान्स फिल्म फेस्टिव्हलच्या दुसऱ्या महत्त्वाच्या विभागातील ‘अन सर्टन रिगार्ड’मध्ये अधिकृत निवडीसाठी दोन भारतीय चित्रपट दाखवले जात आहेत. संध्या सुरीचा चित्रपट संतोष आणि बल्गेरियन दिग्दर्शक कॉन्स्टँटिन बोजानोव यांचा चित्रपट द शेमलेस. दिग्दर्शकांचा पंधरवडा विभाग करण कंधारीचा सिस्टर मिडनाईट हा चित्रपट दाखवत आहे ज्यात पंचायत वेब सिरीज फेम अभिनेता अशोक पाठक आणि राधिका आपटे मुख्य भूमिकेत आहेत.
शिवेंद्रसिंग डुंगरपूर यांच्या फिल्म हेरिटेज फाउंडेशनने जतन केलेला श्याम बेनेगल यांचा मंथन हा चित्रपट कान्स क्लासिक विभागात प्रदर्शित होत आहे. इंडियन इन्स्टिटय़ूट ऑफ फिल्म अँड टेलिव्हिजन, पुणेचे चिदानंद एस नाईक यांच्या सन फ्लॉवर्स वेअर फर्स्ट धन्स टू नो आणि मानसी माहेश्वरी यांचा यूकेचा बन्नीहूड चित्रपट सिने फाऊंडेशन (ले सिनेफे) मध्ये निवडला गेला, जो फिल्म स्कूलमध्ये शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांच्या चित्रपटांचा विशेष विभाग आहे. जगभरात आहे. ॲसिड विभागात लडाखमध्ये चित्रित झालेला मैसम अलीचा इन रिट्रीट हा चित्रपट दाखवला जात आहे.
यावेळी कान चित्रपट महोत्सवात एक नवीन विभाग जोडला गेला आहे – इमर्सिव्ह स्पर्धा. यामध्ये पौलोमी बसूचा चित्रपट निवडण्यात आला आहे – माया, द बर्थ ऑफ अ सुपर हिरो. शुची तलाटी यांचा चित्रपट गर्ल्स विल बी गर्ल्सची कान्स कान्स ज्युनियर विभागात निवड झाली आहे. भारतीय चित्रपटसृष्टीसाठी ही ऐतिहासिक घटना आहे.
यावेळी कान्स फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये अनेक भारतीय उपक्रम होत आहेत. इंडियन मोशन पिक्चर्स असोसिएशनच्या तीसहून अधिक चित्रपट निर्मात्यांचे एक मोठे शिष्टमंडळ प्रथमच मुंबईतील अभय सिन्हा आणि अतुल पटेल यांच्या नेतृत्वाखाली कान्स फिल्म मार्केटमध्ये सहभागी होत आहे. भारत मंडप या वेळी भारत पर्व या विशेष महोत्सवाचे आयोजन करत आहे. भारतीय पॅव्हेलियनचे नाव बदलून भारत मंडप असे करण्यात आले आहे.
बुधवारी, भारत सरकारच्या माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाचे सचिव संजय जाजू, फ्रान्समधील भारताचे राजदूत जावेद अश्रफ आणि कान्स फिल्म फेस्टिव्हलचे उपसंचालक आणि प्रोग्रामिंग प्रमुख ख्रिश्चन ज्युने यांनी इंडिया पॅव्हेलियनचे उद्घाटन केले. FICCI च्या वतीने लीना जैसानी आणि त्यांची टीम या पॅव्हेलियनचे संचालन करत आहे. दुसरीकडे, भारतीय उद्योगपतींची संघटना असलेल्या कॉन्फेडरेशन ऑफ इंडियन इंडस्ट्री (CII) ने चित्रपट बाजारात एक मोठा इंडिया पॅव्हेलियन देखील बांधला आहे जिथे अनेक भारतीय चित्रपट निर्मात्यांनी त्यांचे स्टॉल देखील लावले आहेत.
