पूर्वीच्या काळी महिलांना समाजात अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागत असे. ते अजूनही चालू असले तरी त्याचे प्रमाण कमी आहे. त्यांचा आदर करू नका, त्यांच्या मतांना मान्यता देऊ नका, परंतु ते अस्तित्वात नसल्यासारखे वागले जातात. महिलांकडे दुर्लक्ष झाले. मात्र, जसजसा समाज प्रगतीच्या मार्गावर चालू लागला तसतसा समाजाचा महिलांकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन बदलत गेला.
आजच्या काळात महिला प्रत्येक क्षेत्रात पुरुषांच्या खांद्याला खांदा लावून प्रगती करत आहेत. मात्र ग्रामीण भागात आजही महिलांना दुसऱ्या क्रमांकाचा दर्जा दिला जातो. ग्रामीण भागातील महिला आजही अशिक्षित आणि निराधार आहेत. त्यांना अजूनही स्वतःचे निर्णय घेण्याची मुभा नाही.
महिलांचा सर्वांगीण विकास व्हावा, त्यांना प्रत्येक बाबतीत सक्षम करून त्यांचा विकास केला जाईल. यासाठी शासनाने ग्रामीण महिलांना स्वावलंबी बनविण्यासाठी महाराष्ट्र ग्रामीण जीवनोन्नती अभियानांतर्गत महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजना लागू केली आहे. जेणेकरून ग्रामीण भागातील महिलांना सर्व लाभ मिळून त्या सक्षम होऊ शकतील. ते आर्थिकदृष्ट्याही मजबूत होतील. तर आज आपण महासमृद्धी महिला शक्तीकरण योजनेशी संबंधित सर्व माहिती पाहणार आहोत.
महासमृद्धी महिला सशक्तिकरण योजना ही महिलांची उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी सरकारने सुरू केलेला असाच एक उपक्रम आहे. आजच्या लेखात आपण महासमृद्धी महिला सशक्तिकरण योजना काय आहे, तिचे फायदे काय आहेत, तिचे उद्दिष्ट काय आहे आणि ही योजना का लागू करण्यात आली आहे ते पाहू.
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजनेचा मुख्य उद्देश
महाराष्ट्र सरकार महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी आणि कल्याणासाठी विविध योजना राबवते, या योजनेतून महिला स्वावलंबी होऊन त्यांच्या धैर्याच्या आणि ताकदीच्या जोरावर उभ्या राहतील.
महिलांना आर्थिक आणि सामाजिकदृष्ट्या सक्षम करणे हे महासमृद्धी महिला शक्तीकरण योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. महिलांना विविध क्षेत्रात संधी उपलब्ध करून देते, ज्यामुळे त्यांना स्वावलंबी होण्यास मदत होते.
या योजनेचे उद्दिष्ट
महिलांना अधिकार, संसाधने आणि कौशल्ये प्रदान करून सक्षम करणे आहे.
महिलांचे पोषण, आरोग्य, शिक्षण, स्वाभिमान राखणे इत्यादींबाबत जनजागृती करणे.
महिलांचा आर्थिक आणि सामाजिक विकास झाला पाहिजे.
महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी विविध जनआंदोलन उभारण्यात सरकार सक्रिय आहे.
ग्रामीण भागातील प्रत्येक स्त्रीला सक्षम करण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने जागतिक महिला दिनानिमित्त 8 मार्च 2021 रोजी महासमृद्धी महिला शक्तीकरण योजना आणली आहे. महिलांना समाजात चांगला दर्जा मिळावा आणि प्रत्येक अडचणीला स्वतःहून सामोरे जावे आणि 7/12 रोजी पतीसोबत मिळावे व घराच्या मालमत्तेत समान वाटा मिळावा यासाठी शासनाने महासमृद्धी सुरू केली आहे.महिला सक्षमीकरण योजना आहे. बाहेर काढले आहे.
या योजनेअंतर्गत महिलांना उद्योग, कृषी, पशुसंवर्धन, आर्थिक सेवा, शिक्षण, प्रशिक्षण आदी क्षेत्रात संधी दिली जाते. याशिवाय आर्थिक सहाय्य, बँकिंग सुविधा, कर्ज योजना, तांत्रिक सहाय्य, मार्गदर्शन अशा विविध सुविधा दिल्या जातात.
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजना प्रमुख ठळक मुद्दे
योजनेचे नाव महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजना.
महाराष्ट्र शासनाने सुरू केले.
दिनांक 8 मार्च 2021
महाराष्ट्राचे ग्रामविकास मंत्री हसन मुश्रीफ यांनी हा आराखडा तयार केला.
लाभार्थी ग्रामीण महिला.
राज्यातील ग्रामीण महिलांचे उद्दिष्ट सक्षमीकरण.
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजनेचे लाभ | महासमृद्धी महिला शक्तीकरण योजनेचे फायदे
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजनेंतर्गत महिलांना अनेक फायदे मिळतात, ते खाली दिलेले आहेत-
आर्थिक स्वावलंबन मदत
कौशल्य विकास आणि प्रशिक्षणाच्या संधी
आर्थिक मदत
बँकिंग सुविधा
उद्योग आणि व्यापारासाठी समर्थन
सामाजिक जाणीव आणि समस्यांची जाणीव
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजना पात्रता निकष
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजनेसाठी मूळ महाराष्ट्राचे असणे अनिवार्य आहे.
या योजनेसाठी फक्त महिला आहेत पात्र
ग्रामीण भागात राहणाऱ्या महिला या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
पत्ता पुरावा
ओळख पुरावा
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजनेअंतर्गत राबविण्यात येणारे कार्यक्रम
बचत गट (SHG) आणि ग्राम फेडरेशनच्या माध्यमातून महिला सक्षमीकरण संस्था निर्माण करून.
उद्योजकता विकासासाठी प्रशिक्षण देऊन ग्रामीण भागात क्षमता वाढवणे.
महिलांचे जीवनमान वाढविण्यासाठी तसेच सेवा क्षेत्रात उद्योग उभारण्यासाठी कर्ज व निधीचे वितरण करणे.
महिलांनी बनवलेल्या उत्पादनांचे मार्केटिंग.
महिलांच्या उत्पादनांची विक्री करण्यासाठी स्टॉल लावण्याची संधी उपलब्ध करून देणे.
विविध उपक्रम राबवून आणि अन्न, पोषण, आरोग्य आणि स्वच्छता यासंबंधित सर्व सुविधा पुरवून महिलांचा दर्जा उंचावणे.
सामाजिक, शैक्षणिक आणि सांस्कृतिक क्षेत्रात महिलांचा सहभाग वाढवणे आणि विविध उपक्रम राबविणे.
कार्यक्रमांचे वर्णन
महासमृद्धी महिला सक्षमीकरण योजना महिलांसाठी विविध उपक्रम आयोजित करते. काही मुख्य कार्यक्रम खाली दिले आहेत –
कौशल्य विकास योजना: महिलांना प्रशिक्षण आणि कौशल्य विकासासाठी मदत केली जाते. हा कार्यक्रम त्यांना नवीन कौशल्ये आत्मसात करण्यास आणि रोजगाराच्या संधी ओळखण्यास मदत करतो.
आर्थिक सहाय्य योजना: महिलांना कर्ज आणि आर्थिक मदतीद्वारे व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आणि वाढवण्यासाठी मदत केली जाते. हा कार्यक्रम त्यांना स्वयंपूर्णतेसाठी आवश्यक आर्थिक संसाधने प्रदान करतो.
व्यवसाय आधारित उद्योजकता कार्यक्रम: महिलांसाठी व्यवसाय नवकल्पना आणि उद्योजकता प्रोत्साहित करण्यासाठी आयोजित. हे महिलांना उद्योजकतेच्या जगात संधी शोधण्यात आणि व्यवसाय स्थापित करण्यात मदत करते.
सामाजिक जागरूकता: सामाजिक समस्या, महिलांचे हक्क आणि आरोग्य याविषयी जागरूकता निर्माण करण्यासाठी सामाजिक जागरूकता कार्यक्रम आयोजित केले जातात. हा कार्यक्रम महिलांची स्थिती बदलण्यास आणि त्यांना न्यायाधीशांसाठी अधिक सक्रिय करण्यास मदत करतो.
