नवी दिल्ली : भारताने गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळ चांद्रयान-3 यशस्वीपणे उतरवून इतिहास रचला होता. आता इस्रोचे शास्त्रज्ञ चांद्रयान-4 वर वेगाने काम करत आहेत. या मोहिमेचा उद्देश केवळ चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरणे नाही तर तेथून माती आणि इतर साहित्य घेऊन पृथ्वीवर परतणे हा आहे. आता प्रश्न असा येतो की इस्रो आपल्या चौथ्या चंद्र मोहिमेदरम्यान चंद्राच्या कोणत्या भागावर उतरणार आहे. स्पेस ॲप्लिकेशन सेंटरचे (SAC) संचालक नीलेश देसाई यांनी ही माहिती दिली.
नीलेश देसाई यांनी सांगितले की, चांद्रयान-4 चे लँडिंग साईट शिवशक्ती पॉईंट जवळ असेल. शिवशक्ती पॉइंट हे ठिकाण आहे जिथे भारताचे चांद्रयान-3 यशस्वीरित्या चंद्रावर उतरले आहे. व्हिऑन न्यूजच्या वृत्तानुसार देसाई म्हणाले की, शिवशक्ती पॉइंट दक्षिण ध्रुवापासून सर्वात जवळ आहे. कायमस्वरूपी सावली असलेल्या भागात संभाव्य पाणी आणि बर्फाचे साठे या साइटवर ओळखले जातात. चंद्राचा एक दिवस पृथ्वीच्या अंदाजे 14 दिवसांच्या बरोबरीचा असतो. या मिशनचे आयुष्यही असेच असेल. यानंतर, पुढील 14 दिवस चंद्रावर अत्यंत थंड आणि कठोर दिवसांचा सामना करावा लागेल. चांद्रयान-4, बहु-प्रक्षेपण, मल्टी-मॉड्यूल दृष्टीकोन असलेले, इस्रोसाठी एक मैलाचा दगड ठरेल. हेवी-लिफ्ट LVM-3 आणि विश्वसनीय PSLV रॉकेट मिशनच्या यशासाठी आवश्यक असलेले विविध पेलोड्स वाहून नेतील.
चांद्रयान-३ चा उद्देश काय आहे?
चंद्राच्या पृष्ठभागावरून नमुने गोळा करणे आणि वैज्ञानिक विश्लेषणासाठी ते आपल्या ग्रहावर परत करणे हे चांद्रयान-4 चे प्राथमिक उद्दिष्ट आहे. आतापर्यंत केवळ अमेरिका, रशिया आणि चीननेच हा पराक्रम गाजवला आहे. या मोहिमेमध्ये पाच अंतराळ यान मॉड्यूल्स आहेत. या महत्त्वाकांक्षी प्रयत्नात काही आव्हाने आहेत. विशेषत: लँडिंग साइटजवळील खडबडीत भूभाग आणि तीव्र उतार. सुरक्षित लँडिंग सुनिश्चित करण्यासाठी अचूक लँडिंग तंत्र आणि प्रगत नेव्हिगेशन सिस्टम विकसित करण्याचे काम इस्रोच्या अभियंत्यांना देण्यात आले आहे.
