दरवर्षी १६ डिसेंबर हा दिवस विजय दिवस म्हणून साजरा केला जातो. 1971 साली भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील युद्धात भारताने ऐतिहासिक विजय मिळवला होता. या युद्धामुळे पूर्व पाकिस्तान स्वतंत्र झाला आणि बांगलादेश या स्वतंत्र राष्ट्राची स्थापना झाली. भारतीय लष्कराच्या पराक्रमामुळे फक्त १३ दिवसांत हे युद्ध संपले आणि बांगलादेशने स्वातंत्र्य मिळवले. विजय दिवस हा भारताच्या सैनिकी इतिहासातील गौरवशाली दिवस आहे.
१६ डिसेंबर १९७१ रोजी पाकिस्तानी लष्कराचे प्रमुख जनरल ए.ए. के. नियाझी यांनी भारतीय लष्कराचे लेफ्टनंट जनरल जे.एस. अरोरा यांच्यासमोर शरणागती स्वीकारली. सुमारे ९३,००० पाकिस्तानी सैनिकांनी आत्मसमर्पण केले, जे इतिहासातील सर्वांत मोठ्या आत्मसमर्पणांपैकी एक मानले जाते.
विजय दिवसाचे महत्त्व
– भारताच्या लष्कर, नौदल आणि वायुदलाच्या शौर्य आणि त्यागाचा गौरव करण्याचा हा दिवस आहे.
– भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील मित्रत्व आणि सहयोगाचे प्रतीक आहे.
– या दिवशी शहीद सैनिकांना श्रद्धांजली अर्पण केली जाते.
विजय दिवस कसा साजरा करतात ?
१. दिल्लीतील इंडिया गेट आणि वॉर मेमोरियलवर श्रद्धांजली:
– भारताचे पंतप्रधान आणि लष्करप्रमुख भारत माता आणि शहीद सैनिकांना श्रद्धांजली अर्पण करतात.
– “अमर जवान ज्योती” वर पुष्पचक्र अर्पण केले जाते.
२. लष्करी परेड आणि कार्यक्रम
– देशभरात विविध ठिकाणी लष्करी परेडचे आयोजन केले जाते.
– सैनिकी उपकरणांचे प्रदर्शन, युद्धकलेचे प्रात्यक्षिक, आणि देशभक्तीपर गीते सादर केली जातात.
३.शाळा, महाविद्यालये, आणि सामाजिक संस्था
– देशभक्तीपर कार्यक्रम, भाषणे, नाटके आणि प्रदर्शनांचे आयोजन केले जाते.
– बांगलादेशाच्या स्वातंत्र्यलढ्यासाठी योगदान दिलेल्या वीर जवानांच्या कथा सांगितल्या जातात.
४.लष्कर आणि माजी सैनिकांचा सन्मान
– विजय दिवसानिमित्त भारतातील विविध ठिकाणी माजी सैनिकांचा सन्मान केला जातो.
– त्यांच्या शौर्यकथांची चर्चा होते.
५. बांगलादेश-भारत मैत्री
– बांगलादेशातील ढाका येथेही विजय दिवस मोठ्या उत्साहाने साजरा होतो.
– भारत-बांगलादेश यांच्यातील मैत्री आणि ऐतिहासिक संबंधांना उजाळा दिला जातो.
विजय दिवस हा केवळ विजयाचा उत्सव नाही, तर त्या युद्धात प्राणांची आहुती देणाऱ्या सैनिकांच्या बलिदानाची आठवण करून देणारा आणि त्यांच्या प्रति कृतज्ञता व्यक्त करणारा दिवस आहे.
