नवी दिल्ली : अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण १ फेब्रुवारी रोजी अर्थसंकल्प सादर करणार आहेत. त्याआधी, आज राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांच्या अभिभाषणाने अर्थसंकल्पीय अधिवेशन सुरू झाले आहे. या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनादरम्यान, आम्ही तुम्हाला अर्थसंकल्प आणि त्याच्याशी संबंधित महत्त्वाच्या मुद्द्यांबद्दल सांगत राहू. अर्थसंकल्पाबाबत सर्वसामान्यांच्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण होतात. अर्थसंकल्प कधी, कसा आणि कोणाद्वारे तयार केला जातो?
सामान्य लोकांच्या मनात आणखी एक महत्त्वाचा प्रश्न म्हणजे अर्थसंकल्प नेहमीच लाल रंगाच्या ब्रीफकेस किंवा बॅगेत का सादर केला जातो. यामागे काही विशिष्ट नियम आहे का? की हा फक्त संसदीय परंपरेचा एक भाग आहे का? तर चला या लाल रंगाचे महत्त्व जाणून घेऊया.
१ फेब्रुवारी रोजी निर्मला सीतारमण संसदेत सलग आठवा अर्थसंकल्प सादर करणार आहेत. यावेळीही दरवेळीप्रमाणे अर्थमंत्र्यांच्या हातात लाल रंगाचा ब्रीफकेस किंवा बॅग दिसेल. तथापि, २०२१ मध्ये, लाल बॅग किंवा सुटकेसऐवजी, अर्थमंत्र्यांनी हातात टॅबलेट घेऊन जाताना पाहिले. पण हे देखील लाल कापडाने झाकलेले होते. त्यानंतर हा प्रश्न आणखी महत्त्वाचा बनतो की बजेट आणि लाल रंगाचा अर्थ काय आहे. त्यात दुसरा रंग का वापरला जात नाही? आज आम्ही तुम्हाला यामागील काही रंजक कथा सांगणार आहोत. बजेट आणि लाल रंग यांच्यातील संबंध ब्रिटिश काळापासून आहे.
माहितीनुसार, १८६० मध्ये, ब्रिटिश चांसलर ग्लॅडस्टोन यांनी राणीचा मोनोग्राम असलेल्या लाल चामड्याच्या ब्रीफकेसमध्ये देशाचा पहिला अर्थसंकल्प सादर केला. ज्याला ग्लॅडस्टोन बॉक्स असेही म्हणतात. लाल रंग निवडण्यामागे दोन कारणे दिली आहेत. प्रथम, सॅक्सेबर्गगोथाच्या सैन्यात त्याचे खूप महत्त्व होते. त्यामुळे ब्रीफकेस लाल रंगात आणण्यात आली. दुसरे कारण म्हणजे १६ व्या शतकाच्या शेवटी, राणी एलिझाबेथच्या प्रतिनिधीने स्पॅनिश राजदूताला काळ्या पुडिंगने भरलेली लाल ब्रीफकेस, एक गोड पदार्थ, भेट दिली. त्यामुळे त्याचे महत्त्व आणखी वाढले.
याशिवाय असेही म्हटले जाते की लाल रंग शुभ आणि आकर्षक आहे. राष्ट्रासाठी महत्त्वाची कागदपत्रे असलेली बॅग यापेक्षा योग्य पद्धतीने साठवता येत नाही. तथापि, भारतातील लोक धार्मिक दृष्टिकोनातून देखील पाहतात कारण लाल रंग खूप शुभ आणि पवित्र मानला जातो. अशा परिस्थितीत, देशाचे येणारे वर्ष शुभ राहावे यासाठी, ते लाल रंगाच्या बॅगमध्ये सादर केले जाते.
