धनत्रयोदशीच्या दिवशी धनाची देवी लक्ष्मी, कुबेर देव आणि भगवान धन्वंतरी यांची पूजा केली जाते. सनातन धर्मात असे मानले जाते की, या दिवशी लक्ष्मी आणि कुबेर देवाची पूजा केल्याने संपत्ती वाढते. तर धनत्रयोदशीच्या दिवशी भगवान धन्वंतरीची पूजा का केली जाते ते आपण जाणून घेऊया.
धनत्रयोदशी कधी आहे?
दिवाळीला अवघे काही दिवस उरले आहेत, मात्र,यावेळी दिवाळीच्या तारखेबाबत संभ्रम आहे. दरवर्षी धनत्रयोदशी दिवाळीच्या दोन दिवस आधी म्हणजेच कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील त्रयोदशी तिथीला साजरी केली जाते. यावर्षी २९ ऑक्टोबर रोजी धनत्रयोदशीचा सण साजरा केला जाणार आहे.धनतेरस हे धनत्रयोदशीचे दुसरे नाव आहे. धनत्रयोदशीच्या दिवसापासून पाच दिवसीय दिव्यांचा उत्सव सुरू होतो. धनत्रयोदशीला खरेदीची परंपरा शतकानुशतके जुनी आहे. या दिवशी लोक त्यांच्या क्षमतेनुसार सोने-चांदी, पितळ, तांब्याची भांडी व इतर वस्तू खरेदी करतात. धनत्रयोदशीच्या दिवशी देवी लक्ष्मी तसेच भगवान कुबेर व भगवान धन्वंतरी यांची पूजा केली जाते.
दरवर्षी, धनत्रयोदशीच्या दिवशी बाजारपेठेत खरेदीसाठी मोठा उत्साह असतो. सोन्या-चांदीशिवाय धनत्रयोदशीच्या दिवशी झाडू खरेदी करण्याचीही परंपरा आहे. धनत्रयोदशीच्या दिवशी लक्ष्मी आणि भगवान कुबेर यांची पूजा केल्याने धनात वृद्धी होते, अशी धार्मिक मान्यता आहे. यासोबतच भगवान धन्वंतरीची पूजा केल्याने आरोग्य मिळते. अशा परिस्थितीत आपण जाणून घेऊया कोण आहेत धन्वंतरी देव आणि धनत्रयोदशीच्या दिवशी भगवान धन्वंतरीची पूजा का केली जाते.
भगवान धन्वंतरी कोणाचा अवतार आहे?
धर्मग्रंथातील पौराणिक कथेनुसार,इंद्र जेव्हा असुरांना घेऊन समुद्रमंथन करत होते तेव्हा चौदा रत्न निघाले त्यांपैकी एक म्हणजे भगवान धन्वंतरी, भगवान धन्वंतरी हे विष्णूचे अवतार व आयुर्वेदाचे आराध्य दैवत मानले जातात.धन्वंतरीची उत्पत्ती समुद्रमंथनातून झाली. भगवान धन्वंतरी हे आयुर्वेदाचे प्रवर्तक आणि वैद्यकीय क्षेत्रातील देवतांचे वैद्य मानले जातात. हिंदू धर्मात भगवान धन्वंतरीला आरोग्य देणारा देव मानला जातो. मान्यतेनुसार, भगवान धन्वंतरीची पूजा केल्याने रोगांपासून मुक्ती मिळते आणि आरोग्य प्राप्त होते.
धनत्रयोदशीला धन्वंतरीची पूजा का केली जाते ?
पौराणिक मान्यतेनुसार, अमृत मिळविण्यासाठी देव आणि दानवांनी समुद्रमंथन केले होते. मग समुद्रमंथनातून एक एक करून १४ चौदा रत्ने प्राप्त झाली. समुद्रमंथनानंतर शेवटी अमृत प्राप्त झाले. पौराणिक कथेनुसार, यानंतर भगवान धन्वंतरी हातात अमृत पात्र घेऊन समुद्रातून प्रकट झाले. ज्या दिवशी भगवान धन्वंतरी अमृत पात्रासह प्रकट झाले, ती कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षाची त्रयोदशी होती. अशा परिस्थितीत धनत्रयोदशी किंवा धनत्रयोदशीच्या दिवशी भगवान धन्वंतरीची पूजा करण्याची परंपरा आहे.
धनत्रयोदशीला लोक खरेदी का करतात?
जेव्हा भगवान धन्वंतरी प्रकट झाले तेव्हा त्यांच्या हातात अमृताचे भांडे होते. यामुळेच, धनत्रयोदशीच्या दिवशी भांडी खरेदी करण्याची परंपरा आहे. लोक धनत्रयोदशीला खरेदी केलेली भांडी दिवाळीनंतर खाद्यपदार्थांनी भरून ठेवतात. याशिवाय लोक कोथिंबीर खरेदी करून या भांड्यांमध्ये ठेवतात. असे मानले जाते की, धनत्रयोदशीच्या दिवशी खरेदी केलेल्या भांड्यात काहीतरी ठेवल्यास अन्न आणि पैशाचे भांडार नेहमी भरलेले राहतात. धार्मिक श्रद्धेनुसार, या दिवशी खरेदी केलेली कोणतीही वस्तू १३ पट अधिक लाभ देते, म्हणूनच धनत्रयोदशीच्या दिवशी लोक पितळ आणि तांब्याची भांडी तसेच सोन्या-चांदीच्या वस्तू खरेदी करतात.
